Καυστήρες πετρελαίου – πως είναι κατασκευασμένοι.

Ένας καυστήρας αποτελείται από ένα σύνολο εξαρτημάτων και οργάνων που είναι προσαρμοσμένα πάνω στον κορμό του καυστήρα.

Ένας καυστήρας αποτελείται λοιπόν από:

1. Τον κορμό ή σώμα ή σασί
2. Τον κινητήρα (μοτέρ)
3. Τον ανεμιστήρα ή φτερωτή ή φυσητήρα
4. Τον μετασχηματιστή
5. Την αντλία πετρελαίου
6. Τον προγραμματιστή ή εγκέφαλο ή ηλεκτρονικό
7. Την βάση του προγραμματιστή
8. Το μπεκ ή ακροφύσιο ψεκασμού
9. Το φωτοκύτταρο ή φωτοαντίσταση
10. Τα ηλεκτρόδια ή σπινθηριστές ή αναφλεκτήρες
11. Την κεφαλή ή μπούκα ή φλογοσωλήνα
12. Τον διασκορπιστήρα ή αναμικτήρα
13. Την ηλεκτρομαγνητική βάνα πετρελαίου
14. Την φλάντζα στήριξης
15. Τον σωλήνα πετρελαίου
16. Τα καλώδια υψηλής τάσης
17. Τον πυκνωτή του μοτέρ
18. Το τάμπερ αέρα
19. Το ρυθμιστικό του αέρα
20. Το κόμπλερ της αντλίας
21. Το γυαλί επιθεώρησης της φλόγας (όχι όλοι)
22. Τον προθερμαντήρα πετρελαίου (όχι όλοι)
23. Το κάλυμμα (όχι όλοι)

Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε πως λειτουργεί ο καυστήρας και έτσι να μπορέσουμε να τον ρυθμίσουμε ή να εντοπίσουμε τις βλάβες του, θα πρέπει να αναφερθεί ο ρόλος και η λειτουργία κάθε οργάνου χωριστά και σε συνεργασία μεταξύ τους.

1.Κορμός του καυστήρα

Πάνω στον κορμό είναι προσαρμοσμένα όλα τα απαραίτητα όργανα για την λειτουργία του καυστήρα. Είναι έτσι διαμορφωμένος, ώστε να οδηγεί τον αέρα της φτερωτής, μέσω της μπούκας, στον διασκορπιστήρα για την ανάμειξή του με το πετρέλαιο.

2.Κινητήρας του καυστήρα

Ο κινητήρας του καυστήρα είναι ηλεκτρικός μονοφασικός ή τριφασικός. Δίνει κίνηση στην φτερωτή και στην αντλία πετρελαίου.

α. Μονοφασικοί κινητήρες.   Οι μονοφασικοί κινητήρες λειτουργούν με πυκνωτή. Σε περίπτωση που χαλάσει ή πάθει βλάβη ο πυκνωτής τότε, ο κινητήρας για να μην υπερθερμανθούν τα τυλίγματά του και καεί, μπλοκάρει την λειτουργία του καυστήρα, κόβοντας έτσι την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος προς αυτόν.

β. Τριφασικοί κινητήρες   Στους τριφασικούς κινητήρες δεν έχουμε πυκνωτή. Στην περίπτωση λοιπόν κάποιας βλάβης και για να μη καεί ο κινητήρας, χρησιμοποιούμε αυτόματο διακόπτη προστασίας (ρελέ) και θερμικό προστασίας.Οι κινητήρες διακρίνονται από τον αριθμό των στροφών ανά λεπτό.

Φτερωτή του καυστήρα

Είναι προσαρμοσμένη στο μοτέρ και περιστρέφεται απ αυτό. Σκοπός της είναι η προσαγωγή αέρα μέσω της μπούκας στον διασκορπιστήρα, για την μείξη με το πετρέλαιο.

Η πίεση του αέρα είναι χαμηλή και δεν ξεπερνά συνήθως το 1 bar. Εκείνο που διαφέρει όμως από καυστήρα σε καυστήρα εκτός της πίεσης του αέρα, είναι η ποσότητα (τα κυβικά αέρα) που μπορεί να μεταφέρει η φτερωτή.

Μετασχηματιστής του καυστήρα

Είναι προσαρμοσμένος στον κορμό του καυστήρα. Μετατρέπει την τάση 220 ή 380V( Βόλτ) σε τάση 5.000 μέχρι 15.000V με σκοπό να δημιουργηθεί σπινθήρας από τα ηλεκτρόδια, για την ανάφλεξη του μείγματος πετρελαίου αέρα.

Αντλία πετρελαίου

Η αντλία πετρελαίου (που συνήθως είναι γραναζωτή), συνδέεται με το μοτέρ μέσω κόμπλερ, από την αντίθετη συνήθως πλευρά της φτερωτής.

Περιστρέφονται λοιπόν τα γρανάζια της από το μοτέρ και μεταφέρει με υψηλή πίεση το πετρέλαιο στο μπέκ του καυστήρα.

Υπάρχουν δεξιόστροφες και αριστερόστροφες αντλίες, με παροχή πετρελαίου προς το μπέκ από δεξιά ή από αριστερά, με ενσωματωμένη ηλεκτρομαγνητική βάνα πετρελαίου ή χωρίς βάνα.

Την φορά περιστροφής της την ορίζουμε κοιτάζοντας τον άξονα της και όχι το καπάκι της.

Κάτω από το καπάκι (μέσα στην αντλία) υπάρχει φίλτρο το οποίο εμποδίζει να περάσουν προς τις διαδρομές της και προς το μπεκ σκουπίδια.Πάνω στο καπάκι της υπάρχουν δύο βίδες (τάπες). Πάνω από την μία είναι συνήθως ανάγλυφα χαραγμένο το γράμμα Ρ (στο καπάκι). Ξεβιδώνοντας αυτήν την βίδα κάνουμε εξαέρωση της αντλίας. Επίσης στην θέση αυτή αν αντί για την βίδα βιδώσουμε ένα μανόμετρο και θέσουμε σε λειτουργία τον καυστήρα τότε έχουμε την ένδειξη της πίεσης του πετρελαίου.Επίσης υπάρχει και ο ρυθμιστής πίεσης. Είναι μια βίδα, που γυρνώντας την δεξιά με ένα κατσαβίδι αυξάνουμε την πίεση του πετρελαίου, ενώ γυρνώντας την αριστερά μειώνουμε την πίεση.

Ηλεκτρονικό του καυστήρα

Πολλές φορές ονομάζεται και προγραμματιστής ή και εγκέφαλος του καυστήρα.Το ηλεκτρονικό προγραμματίζει τις λειτουργίες όλων των υπολοίπων οργάνων. Συνδέεται μέσω θερμοστάτη με παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και αυτό με την σειρά του δίνει εντολές (φάση) στο μοτέρ, στον μετασχηματιστή, στην ηλεκτρομαγνητική βάνα πετρελαίου και στο φωτοκύτταρο, σε διάφορα χρονικά διαστήματα.Αν κάτι δεν λειτουργήσει σωστά, τότε το ηλεκτρονικό μπλοκάρει την λειτουργία του καυστήρα και ανάβει η ενδεικτική λυχνία (που την ονομάζουμε μπλόκο) που έχει στο καπάκι του. Θα πρέπει να πιέσουμε το μπλόκο (αφού εξετάσουμε την πιθανή βλάβη ή άλλη αιτία) για να λειτουργήσει ξανά ο καυστήρας. (Εικόνα 36) Ηλεκτρική σύνδεση διάφορων ηλεκτρονικών υπάρχει στο Πίνακες Σχέδια και Διαγράμματα

Βάση του ηλεκτρονικού

Η βάση του ηλεκτρονικού έχει μια σειρά από ακροδέκτες, όπου προσαρμόζονται τα καλώδια παροχής ηλεκτρικού ρεύματος προς τα ηλεκτρικά όργανα του καυστήρα. Επίσης, προσαρμόζεται η φάση, η γείωση και ο ουδέτερος της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, μέσω θερμοστάτη από τον πίνακα του λέβητα.Το ηλεκτρονικό προσαρμόζεται στην βάση με ένα σύστημα ελατηρίων ή με βίδα και τα ελάσματα του ηλεκτρονικού «κουμπώνουν» στους ακροδέκτες της βάσης. (Εικόνα 36)

Το Μπέκ

Το μπέκ ή ακροφύσιο, είναι το εξάρτημα που προσαρμόζεται στην φωλιά του σωλήνα προσαγωγής πετρελαίου και σκοπό έχει να διασπά το πετρέλαιο σε πολύ μικρά σταγονίδια ώστε να μπορεί να γίνει εύκολα η ανάμειξη του πετρελαίου με τον αέρα και να δημιουργηθεί έτσι ένα εύφλεκτο υλικό.   Είναι μικρό αλλά πολύ μεγάλης σημασίας εξάρτημα του καυστήρα.  Για την επιλογή του Μπεκ υπάρχει ξεχωριστό θέμα Πίνακας παροχής Μπεκ ανάλογα με την πίεση της αντλίας πετρελαίου καθώς και Πίνακας ικανότητας Μπεκ υπάρχει στο κεφάλαιο Πίνακες Σχέδια και Διαγράμματα

Το φωτοκύτταρο

Το φωτοκύτταρο ή φωτοαντίσταση, επιτηρεί την φλόγα της καύσης του μείγματος πετρελαίου αέρα.  Είναι διπλός ο ρόλος του. Διακόπτει την λειτουργία του καυστήρα αν υπάρχει φως (φλόγα) μέσα στον λέβητα πριν το άνοιγμα της ηλεκτρομαγνητικής βάνας πετρελαίου του καυστήρα ή διακόπτει την λειτουργία του καυστήρα (μπλόκο) αν δεν δει φως μετά το άνοιγμα της. (Εικόνα 37).

Τα ηλεκτρόδια

Τα ηλεκτρόδια ή σπινθηριστές ή αναφλεκτήρες, είναι προσαρμοσμένα πάνω από το Μπέκ και κοντά σε αυτό. Μεταφέρουν το ηλεκτρικό ρεύμα υψηλής τάσης από τον μετασχηματιστή και δημιουργούν σπινθήρα για να ανάψει το καύσιμο υλικό. Πρέπει να είναι σωστά τοποθετημένα σύμφωνα με την Εικόνα 38 ή τις οδηγίες των κατασκευαστών.

Η μπούκα

Η μπούκα ή κεφαλή ή φλογοσωλήνας, είναι προσαρμοσμένη πάνω στον κορμό του καυστήρα. Περικλείει τον σωλήνα προσαγωγής πετρελαίου, το μπέκ, τον διασκορπιστήρα και τα ηλεκτρόδια. Οδηγεί τον αέρα που στέλνει η φτερωτή στον διασκορπιστήρα και είναι έτσι κατασκευασμένη ώστε να επιτρέπει την ρύθμιση, για να μπορεί να περάσει ο αέρας μέσα από τον διασκορπιστήρα ή γύρω από αυτόν.Σε ορισμένους καυστήρες είναι ανοξείδωτη για μεγαλύτερη αντοχή στην θερμοκρασία και στην διάβρωση από τα κατάλοιπα της καύσης.

Ο διασκορπιστήρας

Ο διασκορπιστήρας ή αναμικτήρας στερεώνεται πάνω στον σωλήνα προσαγωγής πετρελαίου του καυστήρα, βρίσκεται μέσα στην μπούκα και μερικά χιλιοστά μπροστά από το Μπεκ.Σκοπός του είναι η ανάμειξη του αέρα με το ψεκαζόμενο «νέφος» πετρελαίου του Μπεκ, ώστε να δημιουργηθεί ένα πλήρες αναφλέξιμο μείγμα για μια σωστή καύση. (Εικόνα 39)Ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα πετρελαίουΣυνήθως βρίσκεται πάνω στην αντλία πετρελαίου. Αν δεν είναι ενσωματωμένη με την αντλία τότε βρίσκεται μεταξύ αυτής και του σωλήνα πετρελαίου. Επιτρέπει ή διακόπτει την παροχή πετρελαίου προς το Μπέκ. Είναι ηλεκτρικά συνδεδεμένη με το ηλεκτρονικό του καυστήρα και δέχεται εντολές από αυτό για τον χρόνο λειτουργίας της.

Φλάντζα στήριξης

Προσαρμόζει τον κορμό του καυστήρα με τον λέβητα.

Σωλήνας πετρελαίου

Ξεκινά από την αντλία πετρελαίου και καταλήγει σε φωλιά με θηλυκό σπείρωμα όπου προσαρμόζεται το Μπέκ. (Εικόνα 39)Ένα μέρος του βρίσκεται μέσα στην μπούκα. Επάνω του προσαρμόζονται ο διασκορπιστήρας και τα ηλεκτρόδια. Το μέρος του σωλήνα που βρίσκεται έξω από την μπούκα είναι συνήθως εύκαμπτος χάλκινος σωλήνας.Όλος ο σωλήνας πετρελαίου μετακινείται συνήθως πάνω σε μια βάση. Πηγαίνοντας τον μπρος ή πίσω ρυθμίζουμε την ποσότητα του αέρα που θα περάσει μέσα από τον διασκορπιστήρα και την ποσότητα που θα περάσει γύρω από αυτόν.

Καλώδια υψηλής τάσης

Συνδέουν τον μετασχηματιστή με τα ηλεκτρόδια. Μεταφέρουν το ρεύμα υψηλής τάσης από τον μετασχηματιστή στα ηλεκτρόδια. Τα ονομάζουμε και καλώδια μετασχηματιστή ή καλώδια ηλεκτροδίων.

Ο πυκνωτής

Ο πυκνωτής του μοτέρ τοποθετείται σε μονοφασικούς κινητήρες. Είναι προσαρμοσμένος πάνω στο μοτέρ. Σκοπός του είναι να βοηθήσει στο ξεκίνημα την κίνηση του μοτέρ. Αν πάθει βλάβη τότε δεν ξεκινά το μοτέρ και «μπλοκάρει» το ηλεκτρονικό.

Το τάμπερ

Το τάμπερ μπορεί να είναι αυτόματο (υδραυλικό) ανάλογα τον τύπο του καυστήρα. Ρυθμίζεται έτσι ώστε να επιτρέπει την εισαγωγή της απαιτούμενης ποσότητας αέρα για την ανάμειξη με το πετρέλαιο.Συνήθως είναι μηχανικό και κλείνει με την βαρύτητα για να μην δημιουργείται ρεύμα αέρα που θα κρυώνει τον λέβητα. Σε μερικούς καυστήρες δεν υπάρχει τάμπερ αέρα.

Το γυαλί επιθεώρησης της φλόγας

Βρίσκεται συνήθως μπροστά από την μπούκα και υπάρχει για να μπορούμε να επιθεωρούμε με το μάτι την φλόγα της καύσης.

Το ρυθμιστικό του αέρα

Μας επιτρέπει να μετακινούμε τον σωλήνα πετρελαίου μπρος πίσω, αναγκάζοντας έτσι τον αέρα να περνάει γύρω ή μέσα από τον διασκορπιστήρα.

Προθερμαντήρας

Είναι μια μικρή αντίσταση πριν το Μπέκ προσαρμοσμένη πάνω στον σωλήνα πετρελαίου. Συνδέεται ηλεκτρικά με το ηλεκτρονικό του καυστήρα. Σκοπός του είναι να θερμάνει το πετρέλαιο, για να μπορεί να γίνει καλύτερα ο ψεκασμός του από το Μπεκ. Πριν από κάθε ξεκίνημα του καυστήρα μεσολαβούν λίγα λεπτά για την παραπάνω διεργασία.Δεν υπάρχει σε όλους τους καυστήρες παρά μόνο σε ορισμένους από αυτούς.

Το κάλυμμα

Είναι συνήθως από άκαυτο πλαστικό, έχει ένα στρώμα ηχομονωτικού υλικού και προστατεύει όλα τα όργανα και τα καλώδια παροχής ρεύματος του καυστήρα. Συνήθως το ονομάζουμε καπάκι του καυστήρα, δεν υπάρχει σε όλους τους καυστήρες και σε μερικούς είναι κατασκευασμένο από λεπτό φύλλο λαμαρίνας.

Το κόμπλερ της αντλίας

Είναι ένα μικρό πλαστικό εξάρτημα και συνδέει τον άξονα της αντλίας πετρελαίου του καυστήρα με τον άξονα του μοτέρ. Αν για κάποιο λόγο τα γρανάζια της αντλίας «φρακάρουν» (από σκουπίδια ή σκουριά), τότε το κόμπλερ καταστρέφεται και έτσι δεν καίγεται η περιέλιξη του μοτέρ του καυστήρα. Φυσικά το μοτέρ εξακολουθεί να λειτουργεί αλλά η αντλία δεν μπορεί να στείλει το πετρέλαιο με πίεση προς το Μπεκ και έτσι δεν έχουμε καύση.